Het portgebied

Het gebied waar port gemaakt wordt, bevindt zich in het noorden van Portugal rond de rivier de Douro (letterijk: gouden rivier). De begrenzing van het gebied is in 1756 afgebakend door de Markies van Pombal, en is daarmee het oudste officiële wijngebied ter wereld. Dit omdat de omstandigheden hier optimaal zijn voor de productie van port. De naam port is beschermd.
Port is dus een beschermde naam, net als Champagne. Ook al maakt men in bijvoorbeeld Zuid Afrika op dezelfde manier port, dan mag het geen port heten. Maar wel portwijn.
Het gebied waar we het over hebben begint zo’n 80 kilometer ten oosten van de havenstad Porto, ten westen van Peso da Regua en eindigt bij de Spaanse grens. De rivier begint in Spanje als Duero op ca. 2000 meter hoogte in het Iberische randgebergte en eindigt in Porto. Het gebied beslaat de provincies Tras-os-Montes en Beira Alto. Dit op zijn beurt wordt weer onderverdeelt in de gebieden; Baixa Corgo, Cima Corgo en Douro Superior ( gezien van west naar oost ). Een aantal zijrivieren zijn van belang en enkele ervan zijn: Rio Corgo, Rio Tavora, Rio Torto, Rio Tua, Ria Sabor en Rio Pinhao.
In het westen bevindt zich het circa 1400 meter hoge Marao-gebergte wat een natuurlijke bescherming biedt tegen de invloeden van de Atlantische Oceaan. Ongeveer 40.000 hectare van het 250.000 hectare grootte gebied is beplant met wijnstokken. 26.000 Hectare is geschikt voor port druiven, 14.000 hectare voor gewone wijn.
De bodem bestaat voor een groot gedeelte uit leisteen en heeft een verticale structuur. Hierdoor moeten de wortels diep in de grond, soms wel 10 of 20 meter om water te vinden. Dit is niet erg, hierdoor moet de druif hard werken en krijgt hij karakter. De steile hellingen langs de rivieren zijn in de loop der tijd verandert in wat makkelijker toegankelijkere terrassen waar nu wijnbouw bedreven wordt. De betere port komt van de zijrivieren op de wat steilere en hoger gelegen hellingen.
Over het klimaat.
De zomers zijn vaak zeer heet en de winters koud. Het verschil in regenval is ook enorm te noemen. In Porto bij de Atlantische Oceaan valt per jaar gemiddeld zo’n 1200 mm. regen en bij de Spaanse grens is dat nog maar 400 millimeter. Een gemiddelde van 700 mm. regenval per jaar is ideaal voor de port-productie!
De vele muurtjes rond de wijngaarden, dienen om het dunne laagje aarde wat er is, te beschermen tegen het omlaag glijden. Deze zandgrond is vaak maar 10 cm dik, daaronder een dikke laag leisteen en daaronder weer nog harder graniet.
Op de plattegrond, in het noord westen van de Douro Superior, is een kale grijze plek. Dit is een groot rots gedeelte waar wijnbouw onmogelijk is en hoort niet bij het gebied. De kleine vlek in het midden hoort er wel bij.